Welgeteld vier maanden lang heeft het tweede team van eFXO Apeldoorn zich moeten zien te redden zonder de bezielende leiding van
(the One and Only) Captain Henk. Tot ontsteltenis mijnerzijds heb ik lijdzaam moeten toezien dat de spelers, invallers, het team (als team) en de vervangende teamleiders daar totaal niet mee om hebben kunnen gaan. Door verschillende oorzaken was het voor mij onmogelijk deze wedstrijden bij te wonen. Door omstandigheden en het noodlot was ik elke keer precies op de dag van spelen afwezig. Ik heb het zelf ook niet allemaal verzonnen, het stond waarschijnlijk al in de sterren geschreven. Niet eerder, voor zover we het uit de historie kunnen terughalen, heb ik zoveel wedstrijden achter elkaar aan me voorbij moeten laten gaan.
Laten we ze even chronologisch nalopen: de vierde ronde, 12 december 2015: sinds bijna 35-40 jaar volg en bezoek ik de concerten van een van mijn favoriete rockbands aller tijden: de Golden Earring. Op deze bewuste dag vierden zij een toch wel heel speciaal jubileum, namelijk het 50-jarig bestaan. Daar mag je als rechtgeaarde fan niet bij ontbreken. En daar heb ik een geweldige dag en avond gehad, en tevens de nodige oude bekenden weer eens ontmoet. Als ik tot laat in de avond geen bericht krijg over de uitslag van de wedstrijd tegen Max Euwe begin ik me al zorgen te maken, er is iets gebeurd waar ze klaarblijkelijk niet direct verantwoording voor willen afleggen. En dat wordt de volgende dag bevestigd als ik via Internetsite van de Schaakbond moet constateren dat ze verloren hebben. Akkoord, enige tolerantie moet ik wel in acht nemen want hun invallers bleken opeens van een hoger kaliber te zijn dan wat wij kunnen inzetten. Zeg maar: compleet in het spitse zwaard gelopen. Het daarop volgende wedstrijdverslag geeft een goede weergave van het gebeurde en pleit mij volkomen vrij.
Het kan gebeuren, zeg maar. Dan komen we bij de volgende wedstrijd en de eerste in 2016, vijfde ronde tegen Hardenberg. Nu had ik de hoop dat ik de heersende griepgolf kon ontlopen, maar daags voor die bewuste zaterdag werd het alsmaar niet beter. Dus moest ik voor de tweede keer deze competitie verstek laten gaan als teamleider. Maar het team had wel het geluk dat ze uitgerekend naar een van de meest exotische en idyllische locaties in de Nederlandse schaakcompetitie mochten, de Schuur van Hardenberg. Nu was dat vast en zeker geen optimale plek voor mij geweest om de griep de baas te worden, maar het team zou wel hard uit kunnen halen om daar dan weer snel weg te kunnen zijn. Maar nee, ook deze strijd kon niet omgezet worden in een overwinning. Erger dan dat nog: het werd een strafexpeditie van het zuiverste water. Maar ja, dat kan iedereen zelf wel constateren in het al eerder gepubliceerde wedstrijdverslag en de bijbehorende partijen. Wedstrijdverslag, ja dat wordt je dan na een paar dagen gemaild door een tijdelijke teamleider die we hier voor het gemak maar M.B. uit A. noemen. Zie alleen maar onderstaande tekst die ik als toevoeging kreeg bij de mail:
Hey Henk,
Read it and wheep... Ik kon niet anders dan jou de schuld geven van deze beschamende nederlaag, maar dat zul je begrijpen. Ik neem de partijen woensdag mee. Okay?
Beterschap, voor zover nog van toepassing :-)
Goh, hij wenst me dan nog wel beterschap, maar
The Blame is on me. Gelukkig dat de overgebleven HENK, de eer voor de Henken hoog hield, anders was hij naar mijn mening helemaal door het lint gegaan, schande! En dat terwijl ik snotterend en proestend de bacillen probeerde kwijt te raken.
Nu verkeerden we voor de zesde ronde in de gelukkige omstandigheid dat het eerste team zoals al eerder deze competitie een invaller nodig had. Nou, en wie was daar gelijk de eerste keus voor? U raadt het al: de afvallige teamleider M.B. te A., verbannen zulk soort gasten, heeft ook alleen maar een negatieve invloed op de Henk-factor in het tweede team, hopelijk krijgt hij daar een Wieger Ketellapper van eigen deeg. Maar daar moesten we zelf natuurlijk wel weer een invaller voor aantrekken, en dat die het niet helemaal trekt is in te calculeren. In ieder geval was ik fris en fruitig op weg om na twee keer afwezig te zijn geweest het roer weer over te nemen. Te nemen… met grote vraagtekens, want drie dagen voor de zesde ronde ontwikkelde er zich wederom een vreemd gevoel in mijn gestel. En de climax daarvan was dat ik uiteindelijk op de vrijdagavond met toch wel enige spoed naar het ziekenhuis werd gebracht. En een paar uurtjes later werd daar mijn blindedarm verwijdert. Dus, en ik kan het natuurlijk heel dramatisch voorspiegelen, moest ik nu echt lijdzaam toezien (laten gebeuren) dat ze weer zonder mij de strijd ingingen. Nu had ik veel vertrouwen in Stand-In Captain, maar Martin kon het ook niet bolwerken. Uiteraard schreef hij een mooi verhaaltje en kon hij het allemaal verklaren, hij had alleen de pech dat er iets te frivool met de remisekansen werd omgegaan.
En dan krijg ik na de operatie van artsen, bedrijfsartsen en personeelszaken de opdracht om toch vooral rustig aan te doen. Me niet teveel in te spannen, en vooral niet een uur lang gaan fietsen om twee kilo boerenkool te gaan kopen op de markt van de Eglantier. Luister naar je lichaam is een veel gehoorde uitspraak. Dat doe ik dan ook maar en heb ik mooi de tijd om de tegenstander voor de volgende (zevende) ronde te analyseren. Dat is toevallig de koploper van dat moment maar ik kom al snel tot de conclusie dat die te pakken zijn, wel op hun eigen terrein maar daar zijn wij onder mijn leiding heel goed in. Ze scoren goed aan de eerste borden en dus kom ik met het simpele maar wel geniale idee om de opstelling helemaal om te gooien. Ik laat me hier nog wel een beetje in adviseren door de tijdelijke in ere herstelde voormalig teamleider M.B. maar ik laat duidelijk merken dat ik nu weer de touwtjes in handen heb;
Captain Henk is Back, en hoe!
Assen… Erik vraagt als we langs het overbekende circuit rijden of we in Stonehenge zijn beland. Nee, dat moeten twee “T’s” voorstellen: inderdaad die van de TT. Het is nu echt duidelijk dat ik ook in de auto zit, en er eindelijk weer bij ben ;-) en nu weer met de scepter zwaai. Met een tactische opstelling op zak waar je “U” tegen zegt zijn we ruim op tijd aanwezig, zelfs nog voor de tegenstanders van vandaag. De gretigheid van ons team moeten ze gevoeld en gevreesd hebben. Het “Henk-niveau”werd door mijn aanwezigheid in stand gehouden want Henk was afwezig, “E” wel te verstaan.
Laten we maar beginnen met deze voor ons belangrijke wedstrijd, omdat we moeten scoren en daardoor niet in degradatiegevaar komen. En waar begin je dan: natuurlijk aan bord 1 waar de eerste tactische verrassing in Stroganoff-saus zat: Nikolai Kabanof. Wat een heerlijke partij toverde hij deze dag op het bord en dat was aan de belangstelling die hij kreeg goed te zien. Vooraf hoop je dat het goed gaat aflopen door hem daar neer te zetten, en achteraf kun je pochen met je juiste beslissing. Dat doen we dan ook maar. In de loop der jaren veel partijen van Nikolai meegemaakt en daar de nodige avonturen en escapades in mogen zien gebeuren. Maar het pronkstukje dat hij nu op het bord toverde mag er zeker wezen. De partij begint omstreeks de veertiende zet te leven als Nikolai f4 speelt. Pieter Tromp denk die voortvarende actie te kunnen nadoen met f5, maar krijgt daarmee gelijk de rekening gepresenteerd. Vanaf daar mag hij alleen maar toekijken hoe Nikolai de zwarte stelling opblaast. De zwarte koning staat op de tocht en kan niet meer geholpen worden door zijn eigen manschappen. Speel de partij na want het is een toonbeeld van aanvalskunst! Mooie partij Nikolai, en een verdiende 1-0 voorsprong voor ons.
Die middag wordt er in het wijkcentrum een vrolijke middag voor de kinderen van de wijk gehouden in verband met het naderende Paasfeest. Uiteraard worden daarbij vele eieren verstopt in de omliggende bosjes en struiken. Als ik tussendoor even een frisse neus haal moet ik helaas constateren dat onze voormalig T.L. Marcel Boel te A. informatie staat te verkopen over de verblijfplaats van de Paashaas aan onschuldig voetballende kinderen. Ik laat het voorval maar op zijn beloop en we zullen er waarschijnlijk later op terugkomen. Gelukkig weet Freddie een aantal vervelende kinderen weg te jagen die de paaseitjes aan het uitbroeden waren, rotblagen, maar een goede actie van Freddie!
Terug in het strijdgewoel van de KNSB-competitie speelt de tactisch opgestelde Mark aan het tweede bord tegen Ivo Maris die 400 ELO-punten sterker wordt ingeschat. Maar dat verschil komt op het bord voorlopig niet tot uiting. Mark doet “gewoon” zijn zetjes en Maris moet maar komen denkt hij. Maar als er zo’n dertig zetten gedaan zijn heeft Ivo Maris vrijwel niets bereikt en kan Mark bogen op een houdbare stelling. En op den duur misschien zelfs zijn a-pion op avontuur sturen want die heeft een vrij veld voor zich. Het gevaar dat er tegen zulk soort spelers wel inschuilt is dat elke misgreep snel wordt afgestraft. Maar Mark laat zich nog niet in de luren leggen en hoewel zijn koningsstelling er gehavend uitziet vreest hij niets. De engines van Chessbase en Fritz geven een schommelend beeld van de stelling, maar als Mark iets te overmoedig denkt van “ik doe nog een zet” blijkt dat net de verkeerde te zijn. De balans slaat meteen door naar een negatief saldo en zoals eerder gememoreerd is Ivo Maris er als een ontsnapte kip bij om de winst te claimen. Bij voorbaat calculeer je deze nederlaag in, maar met het vertoonde spel had Mark hier zoveel meer verdiend. De stand is weer gelijk: 1-1.
Reint van der Knijff was vrij simpel in zijn oordeel over tegenstander Dwarshuis van vandaag: hij snapte totaal niets van de manier van spelen in het Hollands. Duidelijke uitspraken en dat moet je bewijzen zou ik zo zeggen. Maar in het begin van de partij is daar weinig bewijs voor te vinden. Ik heb het idee dat de strijd zich op een gegeven moment vooral toespitst op veld e5. En de pion die zich daar bevindt maakt zich daarna wel te gelde. Als Reint de afruil afdwingt is de eerste doorbraak een feit, en sterke pion op d4. Vanaf daar gaat het snel bergafwaarts met de witte stelling. Als dan ook nog de witte koningstelling bloot wordt gelegd zijn de Leeuwen los. Het lijkt een simpele overwinning, maar als we Reint moeten geloven moet je wel snappen wat je moet doen. En dat wist hij waarmee we weer op voorsprong komen, en niet meer uit handen geven.
Een wanhopige blik uit de hoek van bord vijf… Daar zit hij dan, de gerepatrieerde teamleider die zijn schaakkunsten weer mag vertonen in plaats van... Maar daar is hij dan ook beter in. Gezeten achter de witte stukken zal Rieks Taal moeten voelen als je een wedstrijd verstoten bent geweest. En gesterkt door de tactische opstelling, waar hij zich in moest schikken, kwam Marcel Boel goed uit de Siciliaanse opening. Een hyperactief paard op de damevleugel weet zoveel onrust te veroorzaken dat hij een pion als trofee mag innen. En dan moet je verder gaan op weg naar het binnenhalen van het volle punt. Maar dat blijkt nog niet zo eenvoudig te zijn omdat het zwarte tegenspel zeer goed is. Het lukt Marcel niet om een beslissend voordeel af te dwingen en dat komt vooral omdat het witte paard zich niet terug kan trekken in de eigen gelederen. En dat komt hem bijna duur te staan, een iets te positieve opstoot van de b-pion doet de kansen keren. Maar Rieks Taal weet niet te profiteren van deze fout, en Marcel weet het vege lijf maar net te redden. Een benauwde remise, maar in ieder geval geen nul. Weer een half puntje dichter bij de winst in deze ontmoeting.
Een van de assistenten in het architectonische hoogstandje van deze geweldige opstelling was Freddie van der Elburg. En overtuigd van zijn bijdrage daarin weet hij wat hem te doen staat om dit alles te onderstrepen. Tegenstander Van der Werff krijgt een lesje Siciliaans voorgeschoteld. Omstreeks de twintigste zet heeft Freddie de touwtjes al stevig in handen en kan de zwakke plekken in witte stelling bloot gaan leggen. Hoe wit ook wikt en weegt hij zal een pion gaan verliezen, maar in het daarop volgende toreneindspel is het maar de vraag of dat voldoende is voor winst. Maar ach, ook daar laat Freddie zien Heer en Meester te zijn. Pionnetje extra afruilen, koning omspelen naar een goed veld, matdreiginkie omzeilen, pionnetje erbij winnen, het ziet er allemaal vanzelfsprekend uit zoals hij het speelt. De witte koning is dan al helemaal buitenspel gespeeld en moet op afstand toezien hoe een pion sarcastisch vanaf de overkant staat te zwaaien: You are not gonna get me ;-) Maar bij velen rees wel de vraag: Waarom zo lang doorspelen, de uitslag was vele zetten eerder al bekend! Met deze winstpartij staat het 3½-1½ in ons voordeel, en heeft Assen op geen enkel overgebleven bord ook maar de illusie dat er iets te halen valt.
Voor Erik Smit verliep de huidige competitie waardeloos. Twee remises en drie nederlagen waren zijn bijdrage, dat is niet des Eriks! En daarom wilde ik dat hij deze ronde met zwart zou spelen, en op die manier weer iets vertrouwen terug zou winnen. Maar daar heb je wel de hulp van je opponent voor nodig. Maarten Dijkstra had daar om begrijpelijke redenen geen zin in, als je wil winnen moet je het laten zien. Maar hij wist zelf ook geen manier te vinden om het evenwicht te verstoren. Dus probeert Dijkstra de gelederen gesloten te houden maar slaagt daar niet helemaal in. De opstoot 28… h4 van Erik opent de h-lijn en gaat daarna direct voortvarend te werk om de witte stelling binnen te vallen. Eerst een toren, dan het komt het zwarte paard erbij en de koning begint al zenuwachtig een vluchtveld te zoeken. En dan staat er op een gegeven moment een leuk rijtje zwarte stukken de witte verdediging te onderzoeken. Die rammelt aan alle kanten met het gevolg dat Erik niet lang daarna de partij en tevens de matchoverwinning binnen haalt. 4½-1½, teamleider Sjoerd van Assen zegt weer met beide benen op de grond te staan. Ik neem aan dat deze nederlaag dus hard aankomt.
Maar de koek is nog niet op. Jasper Zwirs moest helaas ook al een paar wedstrijden verstek laten gaan, maar was volgens mij blij dat hij nu weer mee kon spelen. En van die blijheid werd Geon Knol het slachtoffer. Al meerdere keren deze competitie wist Jasper voordelige stellingen te bereiken maar kon ze net niet winnen, zeg maar net zo als met Anish Giri op dit moment in het Kandidatentoernooi. De contouren die deze hele partij door te zien zijn worden al vroeg gevormd. Jasper heeft een rijtje pionnen staan op c3, d4 en e5 en houden daarmee de zwarte stelling in toom. Je kan wel zeggen dat zwart zich moet schikken in wat wit van plan is en pas dan ergens op kan reageren. Het duurt tot kort aan de tijdcontrole voordat er echt iets gebeurt. De diagonaal opgestelde pionnen hebben hun werk gedaan en worden nu ontmanteld. Maar intussen heeft Jasper een doordacht plan gesmeed waar Geon Knol met open ogen intrapt. Jasper wint een stuk en dan is de partij in principe wel gespeeld. Toch duurt het nog 25 zetten dat het punt binnen is, maar wie maalt daar om. Wederom een overwinning waar niets op af te dingen is. Goed gespeeld. Het is 5½-1½, wat een weelde.
En de koek is nog niet op: ja, voor Martin had het drie uur eerder al zover mogen zijn. Maar Elmar Hommes wilde maar niet opgeven tot ergernis van Martin. En hij lijkt daar wel enigszins gelijk in te hebben maar dan moet je het karwei ook gelijk afmaken. En daar kwamen in de afwikkeling een paar kleine schoonheidsfoutjes om de hoek kijken. Martin nam de zwarte koningsvleugel al vroeg in de partij onder vuur, maar de coördinaten van de pantserdivisie weken net iets af. Hij werd verrast door een tegenactie van zwart en moest heel goed op zijn tellen passen. Als je de partij naspeelt zie je dat het gewonnen is, maar zwart kan elke net die zetjes doen waardoor het houdbaar lijkt. En als Martin dan een kwaliteitsoffer op zijn krijgt is het helemaal oppassen. Hij moet op de 41e zet lang nadenken om de juiste zet te vinden, maar dat doet hij dan gelukkig wel door de kwaliteit gelijk weer terug aan te bieden. En omdat Elmar Hommes dit niet aanneemt speelt Martin het goed uit. In de slotstelling is de witte koning heer en meester op het bord want hij gaat alle pionnen ophalen. En dat is de laatste mokerslag die we toedienen aan Assen.
Eindstand 6½-1½, wat een resultaat en weer een tegen de huidige koploper. Het begint ons handelsmerk te worden. Waarschijnlijk zat het team van Assen in een overwinningsroes en zagen ze geen gevaar. Maar als ze zich hadden verdiept in onze historie moeten ze de naderende storm aan hebben zien komen. Dat hebben ze niet gedaan en ze werden volkomen omvergeblazen. Hulde aan dit team, complimenten voor degene(n) die de grondbeginselen van de opstelling heeft bedacht en aan de assistenten voor het finetunen.
Bedankt voor alle steun in mijn periode van een kortstondige ziekte en tijdelijke afwezigheid. Vervangende teamleiders bedankt. Dank aan iedereen voor de kaart van alle aanwezigen op 13 februari in Apeldoorn. Vier maanden is lang genoeg om al dit moois en inspirerends niet mee te maken, maar voor alle duidelijkheid:
The Captain is Back!
